Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Epatico-emisferico
Reboulia hemisphaerica
Aytoniaceae
Nom en français : Hépatique hémisphérique.
Descripcioun :Es uno epatico de taio mejano que trachis en coulounìo sus lou sòu o li roco cauquiero. Lou tale èi d'un verd sourne dessubre e un pau pourpre dessouto. Fai souvènt d'espouroufite que li capèu femèu an 4 à 6 lobe.
Usanço :I'a pas trop pèr s'engana. Coumpara emé l'epatico-di-capèu-pounchu Conocephalum conicum que fai pas jamai de garbello à proupagulo.
Port : Tale coumplèisse
Taio : 1 à 3 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Reboulia
Famiho : Aytoniaceae
Ordre : Marchantiales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : ges
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Liò : Sòu
- Roco
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Reboulia hemisphaerica (L.) Raddi, 1818